DEHB Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Nedir ve Nasıl Yönetilir?
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB), nörogelişimsel bir bozukluk olup, kişinin dikkatini sürdürme, hiperaktivite ve dürtüsellik gibi belirgin özelliklerle yaşam kalitesini etkileyebilir. Genellikle çocukluk döneminde başlayan DEHB, yetişkinlikte de devam edebilir.
DEHB'nin Belirtileri
-
Dikkat Eksikliği: Dikkatin sürdürülmesi ve görevlerin tamamlanması konusunda güçlükler yaşanır. Örneğin, derslerde dikkat dağınıklığı, detaylara önem vermeme ve hatalı hızlı işleme gözlenebilir.
-
Hiperaktivite: Sürekli hareket halinde olma, yerinde duramama ve sessiz oturamama gibi belirtiler ortaya çıkar. Bu durum, sakin bir ortamda bile devam edebilir.
-
Dürtüsellik: Düşünmeden davranma, sırasını beklememe ve dürtüsel hareketler gösterme gibi davranışlarla kendini belli eder. Bu, sosyal normlara uyma ve sorumluluk alma konularında zorluk yaratabilir.
DEHB'nin Nedenleri
DEHB'nin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik, çevresel ve nörolojik faktörlerin etkileşimiyle ortaya çıktığı düşünülmektedir. Genetik yatkınlık ve çevresel etkiler, DEHB'nin gelişiminde önemli rol oynar. Örneğin, doğum öncesi komplikasyonlar, düşük doğum ağırlığı ve sigara içme gibi faktörler riski artırabilir.
DEHB Tedavi Yöntemleri
-
İlaç Tedavisi: Stimulanlar (metilfenidat, amfetamin türevleri) ve non-stimulanlar (atomoksetin) gibi ilaçlar, dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir. İlaç tedavisi bireysel ihtiyaçlara göre belirlenmelidir.
-
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Bu terapi türü, düşünce kalıplarını ve davranışları değiştirmeye yardımcı olabilir. Özellikle düşük özsaygı ve stres yönetimi konularında etkili olabilir.
-
Eğitim ve Öğretmen Destekleri: DEHB'li çocuklar için eğitimde uygun destekler sağlanmalı ve öğretmenler, özel eğitim tekniklerini kullanarak öğrenme ortamlarını uygun hale getirmelidir.
-
Aile Danışmanlığı ve Ebeveyn Eğitimi: Aileler, DEHB ile başa çıkma ve çocuklarını destekleme konusunda eğitim almalıdır. Bu, ebeveynlerin DEHB semptomlarını yönetmelerine yardımcı olabilir.
-
Düzenli Egzersiz ve Sağlıklı Yaşam Tarzı: Fiziksel aktivite, dikkati artırabilir ve hiperaktiviteyi azaltabilir. Sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri genel yaşam kalitesini iyileştirebilir.
Sonuç
DEHB, genetik ve çevresel faktörlerin etkisiyle ortaya çıkan bir durumdur ve uygun tedavi yöntemleriyle yönetilebilir. İlaç tedavisi, terapi, eğitim ve aile destekleri kombinasyonu, DEHB'li bireylerin yaşam kalitesini artırabilir ve işlevselliğini iyileştirebilir.
